The Mudcat Café TM
Thread #48109   Message #720724
Posted By: GUEST,Philippa
31-May-02 - 03:56 PM
Thread Name: Lyr Add: An Chead Mhairt
Subject: AN CHEAD MHAIRT
AN CHÉAD MHÁIRT DE ÓMHAIR
Séamas Ó Domhnaill (1811)

An chéad Mháirt de fhómhair ba brónach tuirseach mo scéal.
Lámh thapaidh a bhí cródha ag gabháil romham ar leaba na n-éag.
Ar Charraig na nDeor is dóigh gur chaill mé mo radharc
Is go dtéidh mé faoi fhód is ní thógfad m'aigne ` do dhiaidh.

Tá do mháthair is Niall faoi chian 's is fada leo an lá.
D'fhág tú osna ina gcliabh nach leigheasann dochtúir nó lia,
Ar sholáthar mé `riamh is bíodh sé uilig cruinn i mo láimh,
Go dtabharfainn é uaim ach fuascladh-- Padaí bheith slán.

Tá do dheirfiúracha cráite do ghnáth `s iad ag sileadh na súl
'S gan fios cé'n lá go bráthach a n-imeoidh a gcumha.
D'fhág tú d'aicme faoi smál `s nach náir liom mar rinne tú a' siúl
Nuair nár agair tú Párthas le spás beag eile a thabhairt dúinn.

Ba charthanach fial thú ariamh is ba sona do lámh
Agus bheithfeá faoi chian mur' riarthá dá dtiocfadh 'n do dháil,
Ba deismir do chiall le 'ach aon de d'aicme ar a' tsráid
'S ní mhairfead beo bliain i mbuaidhreadh in d'fheasbuidh mar 'tá.

Mo mhallacht go buan fá bhruach a' chladaigh seo thíos
Is é d'fhag d'aicme faoi ghruaim 's a rinn gual domh in aice mo chroí,
Is é do chur ins an uiagh, monuar,a d'fhág mise gan bhrí,
Gan mhisneach, gan stuaim, ach mo thruaill bhocht ag imeacht le gaoith.

M:3/4
L:1/8
Q:60
K:D
(AG)|F (DD2) (EF)|G2B2B2|(A2G3)C|E (DD3)D|(D6|D2Z2FG|
A (dd2)(ed)|c2d2(cB)|A2G3C|E (DD3)D|(D6|D2z2AG|FDD2E2|
D4E2|D4(EF)|G2A3B|(E6|E2)z2(FG)|A (dd2)(ed)|c (dd2)cB|(A2G3)C|
E (DD2)D2|(D6|D2|)z2||

Information from an article by Julie Henigan in 'Ulster Folklife' No 37 (1991): pp 97-105, which can be found at the Musical Traditions website (originally quoted by Áine at Mudcat's Bádaí na Scadán thread).

"One of the most popular songs in Rann na Feirste is An Chéad Mháirt de Fhómhair (The First Tuesday in Autumn) - a lament, spontaneously composed by a local man upon learning of the death by drowning of a favorite son. The man was found on the beach, "crying and lamenting and singing for his lost son," and, as Hiúdaí [Aodh Ó Duibheannaigh] told me, "Nobody knows how the melody came - it's freely wailing and crying like the keening of old women." This song, which is a profoundly emotional response to a personal tragedy, clearly illustrates the process of singing as a way of obtaining the catharsis or "relief" of which Hiúdaí spoke. But it also illustrates the way in which singing can transform individual feelings and experiences from the personal to the universal. The song did not die with the event that engendered it, but lived on as a part of local Rann na Feirste tradition. Singing it established a bond with others through shared human experience (the death of a son), and ultimately provided a means of expression which was a valuable emotional outlet for both the individual and the community."

I have two recordings of Aodh Ó Duibheannaigh singing An Chéad Mháirt de Fhómhair, both on Gael-Linn, "Aodh Ó Duibheannaigh" and "Rann na Feirste". I don't know if these albums are still being issued.